Com.tr Alan Adında İlk Gelen Alır Dönemi Başlıyor

Bu günlerde sosyal medyada işin uzmanıda, uzamanı olmayanda 15-16 Şubat 2017 tarihinde yapılan Türkiye DNS Forum’un üçüncü ayağında BTK başkanı Ömer Fatih Sayanın com.tr alan adları ile ilgili yapılacak açıklamayı tartışıyor Bu açıklamayı haklı bulanda bulmayanda, böyle bir düzenleme için geç kalındığını savunanda veya şu anki uygulamanın yerinde olduğunu ve devam etmesi gerektiğini savunan da var. Peki bu kadar tartışmaya sebep olacak BTK başkanının açıklaması nedir? Aslında konuşma çok uzun, Bir çok noktaya değinilmiş. Ama biz domaincileri ilgilendiren “Hâlihazırda belgeli olarak tahsis edilen “com.tr”, “org.tr” ve “net.tr” uzantılı alan adlarının belgesiz olarak “ilk gelen ilk alır” prensibiyle tahsis edileceğini belirten Sayan, “Bu yöntem ile birlikte alan adı tahsis işlemi kolaylaştırılmakta olup bunun sonucu olarak da mevcut durumda yaklaşık 382.000 adet olan .tr uzantılı alan adı sayısının önemli ölçüde artacağı öngörülmektedir. Ayrıca, “a.tr” yapısındaki ‘flat names’ olarak adlandırılan alan adları da tahsise açılacaktır.BTK olarak yayımladığımız tebliğ ile alan adı uyuşmazlıklarının sektörün doğasına uygun bir şekilde hızlıca sonuçlandırılabilmesi için bir alternatif uyuşmazlık çözüm mekanizması kurulmasını da öngördük.

Anlatmaya çalıştığım bütün bu yenilikler ve iyileştirmeler sonucunda, Türkiye’deki alan adları sektörünün gelişeceğini, İnternet kullanıcısı sayımız ve nüfusumuza oranla “.tr” uzantılı alan adları sayısının katlanarak artacağını ve hak ettiği seviyelere geleceğini umuyoruz.” kısmı. Buradan şunu anlıyoruz bundan sonra com.tr alan adları alınırken istenen belgeler istenmeyecek, diğer alan adları uzantılarında uygulanan ilk gelen alır prensibi uygulanacak. Yine bir diğer önemli açıklamada .tr uzantısının aktif edileceği. Başkanın bu açıklamasına yönelik benim değerlendirmem şu şekilde.

Türkiye de alan adı bilinci çok gelişmemiş durumda. Bu konuda fazla da bir şey yapılmıyor. Hal böyle olunca dilimizdeki bir çok jenerik kelime yabancı domain yatırımcıları tarafından alınmış durumda. Böyle olunca da gerçekten alanında yatırım yapacak kişi veya kişiler isim bulmada zorlanıyor ve alternatif isim arayışına girişiyor. Com.tr uzantısı burada can simidi olarak yatırımcının imdadına yetişiyor. Çünkü com.tr uzantısını ne kadar erken gelmiş olursanız olun elinizde belgeniz yoksa alamıyorsunuz. Gerçi bu zamanında ODTÜ de tanıdığı olanlar belgesi olsa da olmasa da bir çok jenerik ismi kayıt ettirdiler. Nedir bu belgeler? Vergi levhası veya sicil süreti. Alacağınız kelime veya kelimeler vergi levhanızda geçecek, yoksa tescil ettiremiyorsunuz. Veya marka tescil başvurusunda bulunup tescil ettirilmiş belge ile com.tr uzantısını alabiliyorsunuz. İlk gelen alır prensibi ile alanınızda yaptığınız bir çalışma, firma isminizi veya buluşu önceden alındığı için alamayacaksınız. Diğer uzantılar zaten önceden alındığı için can simidi olan com.tr lerde bu şekilde alınmış olacak.

Günümüzde bir çok insan com.tr uzantısının kurumsallığı temsil ettiğine inanır. Yani biri com.tr uzantısını almışsa bu ya gerçek bir firmadır ya da markası olan gerçek bir kişidir. Bu yüzden güvenilir kategorisinde değerlendirilir. Ama artık ilk gelen aldığı için bu bir firmada olabilir şahıs da. Üstelik bu dünyanın herhangi bir yerindeki kişide olabilir. yani ülkemizdeki insanların kurumsallık algısı değişecek gibi.

Yine zaman zaman sosyal medya da veya gerçek hayatta duyarız. Bütün herşeyi yabancılara sattılar. Aslında aynı zaman diliminde satışa çıkardılar. Aynı alım şartlarına tabi tutuldular. Ama yabancılar bir şekilde aldılar. Şimdi bir çok .com.tr isim yabancı domain kayıt firmalarının eline geçecek. Bir çok kişi com.tr uzantısında ilk gelen alır prensibinin uygulanması ile satışları artıracağını, bu alandaki ticaretin canlanacağını söylüyor. Peki herhangi bir isim bir firma veya marka için hayatı değerde ise almak için vereceği yüksek rakamlı ücretlerin yabancılara gideceği gerçeği ne olacak. Domain ihalelerine girenler bilir. Bu ihalelere bir biz Türklerden ziyade yabancılar giriyor. Şahsen ben bir çok alan adını Huge Domainse kaptırdım.

BTK Başkanı Ömer Fatih Sayanın yaptığı .tr uzantısının kayıt edilebilir hale getirilmesiyle ilgili çalışmanın geç kalınmış bir davranış olduğunu düşünüyorum. Zira bir çok ülkenin kendi uzantısı var. Örneğin Almanyanın .de, Çinin .cn, Amerikanın .co, Azerbaycanın .az. Ama bizde bir çifte standart ile .com uzantısının devamı niteliğinde .com.tr kullandırılıyor. Şimdi .tr uzantısının aktif edilmesi bu çifte standardı kaldıracaktır.

Yapılacak bu çalışmalar ile ben firma sahiplerinin, marka ve patent sahiplerinin mağdur edilmemesi gerektiğini düşünüyorum. Şu an sektörel, anlamlı hiçbir domain boşta değil. Yapılacak çalışmada şöyle bir yola gidilebilir. Com.tr uzantısını yine firma ve marka sahipleri tarafından alınması , .tr uzantısının ise ilk gelen tarafından alınması sağlanabilir.